Ðức Phật Siddhattha Gotama
đang ngự trong thành Sàvatthi (Sravasti, Xá Vệ), Ấn Ðộ, tại Kỳ Viên Tịnh Xá của
Trưởng Giả Anàthapindika, Cấp Cô Ðộc. Vào lúc ấy Ðại Ðức Ànanda, vị đệ tử trung
kiên và là thị giả chuyên cần nhất của Ðức Bổn Sư cũng ngụ tại ngôi tự viện ấy.
Ngày nọ, như thường lệ, Trưởng Lão Ànanda y phục chỉnh tề, tay ôm bình bát,
chân thong dong đều đặn từng bước, và mắt nhìn xuống, đi vào thành Sàvatthi.
Khi đã thọ vừa đủ vật thực để đỡ dạ Ngài tìm ẩn vào một nơi yên tĩnh để độ ngọ.
Thọ thực xong Ngài tìm nước và thấy một cái giếng bên đàng. Vào lúc ấy có một
thiếu nữ thuộc giai cấp Chandàla (chăn đà la) tên Prakrti, cũng đến giếng ấy
gánh nước. Ðại Ðức Ànanda đến gần đứng lại, mắt nhìn xuống đất, hai tay ôm bát.
Và câu chuyện đối thoại xảy diễn như sau:
Prakrti: Bạch Sư, cần dùng
chi?
Ðại Ðức: Xin cho tôi chút
nước để giải khát.
-- Tôi là người thuộc giai
cấp Chandàla (chăn đà la); không ai dùng nước của chúng tôi.
-- Tôi chỉ muốn xin chút nước
uống để giải khát. Nước làm đở khát cho tất cả mọi người, dầu người thuộc về
giai cấp, đẳng cấp hay chủng tộc nào.
-- Sư không biết rằng trong
xứ có hai giai cấp: cấp cao và cấp thấp sao? Tôi thuộc về giai cấp thấp.
-- Vấn đề giai cấp là cái gì
rõ ràng không quan trọng đối với tôi. Tôi không mảy may bận tâm đến việc này.
Tôi chỉ cần chút nước để giải khát.
-- Làm thế nào tôi, một gái
hạng chăn đà la, có thể dâng nước đến Sư? Chí đến cái bóng của chúng tôi, người
ở giai cấp cao còn không dám giẫm chân lên. Họ tránh chúng tôi, hất hủi chúng
tôi, và nếu bất chợt thấy chúng tôi thì họ mau mau đi rửa mặt với nước thơm và
than vản: "Bất hạnh thay! hôm nay chúng ta lại gặp một người thuộc hạng
cùng đinh." Họ khinh rẻ chúng tôi và có những thái độ khinh khi như vậy.
-- Tôi không biết giai cấp
cao hay giai cấp thấp, cô cũng là một con người như tôi. Tất cả mọi người đều
là người như nhau. Tất cả đều cùng chung thuộc về chủng tộc loài người. Tất cả
đều có một đầu, hai mắt, hai tai, một miệng và một mũi v.v... Máu chảy trong
huyết quản của mọi người đều có màu đỏ như nhau, không phải đen. Có gì khác
biệt? Có gì để có thể phân chia?
-- Ðúng vậy, bạch Sư, về phần
vật chất thì không có gì khác biệt. Tuy nhiên, người ở giai cấp và địa vị cao
sang, họ đã tạo thiện nghiệp và vun bồi phước báo nên tái sanh vào gia đình cao
cấp. Chúng tôi đã tạo nghiệp bất thiện nên sanh vào giai cấp cùng đinh, làm
người khốn khổ cơ hàn, cặn bã của xã hội, phải chịu số phận bị khinh khi ruồng
rẫy.
-- Dầu sao, Ðức Bổn Sư, bậc
Toàn Giác Tối Thượng, Thầy tôi, có ban truyền bức thông điệp cao quý như sau:
"Là cùng đinh không phải
do sanh trưởng,
Không phải do sanh trưởng là bà la môn,
Do hành động ta trở thành cùng đinh,
Do hành động ta trở thành bà la môn."
(Sutta-nipàta. 135).
Tôi không quan tâm đến cái
được gọi là giai cấp chút nào, xin cho tôi chút nước vì hiện tôi đang cần giải
khát.
Prakrti nói không ra lời, miệng
ngậm cứng như câm. Người thiếu nữ sợ hải, cúi xuống nghiêng mình tới trước, run
rẩy trịnh trọng dâng nưóc đến Ngài Ànanda, sớt ra từ trong cái chậu, và tim
nàng bắt đầu đập, càng lúc càng mau. Nhà Sư hớp nước với lòng biết ơn nồng hậu
trong khi Prakrti ngạc nhiên đứng nhìn. Rồi Ðại Ðức Ànanda trở về tịnh xá.
Nhưng Prakrti thì ngẩn người,
nhớ lại giọng nói dịu hiền của nhà sư, nàng đắm đuối say mê phẩm cách cao đẹp
và tướng mạo oai nghiêm của vị đạo sĩ đến độ ngây ngất sững sờ, vô cùng kinh
ngạc."'Xin cho tôi chút nước, xin cho tôi chút nước' Tiếng nói êm dịu nhẹ
nhàng dễ cảm; ông ấy nói chuyện với ta hiền hòa thanh nhã làm sao! Ôi, con
người đẹp đẽ lạ thường, phong độ cao quý vô cùng! Tại sao ông ấy lại đến với
người con gái chăn đà la? Có phải ta là người con gái duy nhất trong thành
Sàvatthi này không? Có phải đây là cái giếng duy nhất trong thành này không? Y
phục của ta không hiển nhiên cho thấy ta là hạng chăn đà la hay sao? Cách ăn
mặc và trang sức của ta không nói lên giai cấp ta hay sao? Người lạ mặt kỳ diệu
khác thường ấy có thể là ai? Từ đâu ông ta đến đây? Rồi ông sẽ đi đâu? ờ, mà
ông ấy sẽ còn trở lại xin nước uống nữa chăng?" Nàng tiếp tục ngẩn ngơ mơ
mộng một cách buồn thảm.
Tâm nàng mãi vơ vẩn đăm chiêu
với những ý nghĩ trên trong khi thơ thẩn từng bước trên đường về nhà.
Ðến nhà, nàng đặt bầu nước
xuống bỏ qua một bên, rồi vội vã đi tìm mẹ, một bà phù thủy có nhiều bùa phép
và van xin mẹ làm bùa chú bỏ cho ông sư.
Bà mẹ: Có gì làm phật ý con,
cái gì làm cho con đau khổ, nhà sư ấy là ai?
Prakrti: 'Xin cho tôi chút
nước, xin cho tôi chút nước, xin cho tôi chút nước' -- Mẹ ơi, trước đây con
chưa từng nghe một giọng nói dịu hiền thanh nhã như vậy.
-- Người mà xin con nước chắc
phải thuộc giai cấp của chúng ta.
-- Dạ không đâu, đó là một
thanh niên đẹp trai tươi tắn lạ thường, đầu cạo trọc, mình đắp y vàng, tay ôm
bình bát, rõ thật là thanh nhã trang nghiêm.
-- Con nói gì bậy bạ vậy. Làm
thế nào một người đầu cạo trọc lại có thể đẹp trai, tươi tắn? Con biết không,
người ta cạo đầu là để làm cho không còn vẻ đẹp hay duyên dáng gì nữa?
-- Con không biết điều đó,
thưa mẹ, người ấy dễ thương, duyên dáng làm sao. Ông ta là hiện thân của lòng
từ mẫn và khiêm tốn, của phẩm cách thanh tao và trang nhã.
-- Ông ấy có phải là người
thuộc giai cấp của chúng ta không?
-- Dạ phải, ông nói con cũng
thuộc giai cấp của ông.
-- Ðó là giai cấp nào vậy
con?
-- Giai cấp loài người.
-- Con có phỉnh lừa ông ta và
không nói rõ giai cấp của mình không?
-- Con nói với ông con là
hạng chăn đà la, nhưng ông ta không chịu tin con. Ông cứ xin nước hoài, và
tuyên bố rằng người ta là bà la môn hay cùng đinh do hành động của mình chớ
không phải vì sanh trưởng trong một gia đình nào. Rồi ông nói thêm về tự do và
phẩm cách con người. Từ bấy lâu nay con lầm lạc ngỡ rằng mình là "kẻ có
tội" phải chịu khốn khổ bần cùng, nay nhờ ông con được biết rằng mình cũng
thuộc xã hội loài người, và cũng được un đúc từ cái khuôn nhân loại. Ông ta cho
con ánh sáng, ông là ánh sáng của con.
'Xin cho tôi chút nước, xin
cho tôi chút nước.' Ôi, giọng nói êm dịu hiền hoà làm sao!
-- Này Prakrti con, người ta
được sanh vào giai cấp ăn trên ngồi trước vì trong quá khứ họ đã tạo nghiệp
tốt. Còn chúng mình thì sanh vào giai cấp chăn đà la, hạng cùng đinh, cũng do
hậu quả của những nghiệp chẳng lành mà mình đã gieo trong quá khứ.
-- Không phải vậy đâu thưa
mẹ, không phải tất cả đều do nghiệp báo. Chính xã hội loài người đã sắp xếp,
đóng dấu, dán nhãn lên, rồi gọi chúng ta là cùng đinh, chính con người tạo sự
phân chia giả tạo ấy. Không sao đâu, con muốn biết chàng thanh niên ấy là ai,
tên họ và làm nghề gì.
-- Theo cách con mô tả, này
con, mẹ tin rằng ông ấy là đệ tử của Ðức Phật Gotama (Cồ Ðàm), ông là một người
thuộc dòng Sakya (Thích Ca). Mẹ nghe rằng tên ông ta là Ànanda. Ông là một tỳ
khưu, một tu sĩ, người đã từ bỏ thế gian cùng với những lạc thú và tiện nghi
trần tục.
-- Này mẹ yêu dấu, con van
xin mẹ, con không thể sống mà không có người ấy. Con phải có ông ta. Xin mẹ hãy
dùng tất cả bùa chú và phù phép, hãy tận dụng mọi quyền năng thần thông của mẹ,
và đưa Ànanda về con. Nếu không được vậy, con sẽ nhịn đói đến chết, và mẹ sẽ
mất đứa con duy nhất.
-- Này con yêu dấu, con có
biết không rằng Vua xứ Kosala (Câu Tát La) của chúng ta là một thí chủ nhiệt
thành của Ðức Phật Gotama? Nếu hay được rằng con say mê và khao khát muốn được
Ànanda, ắt vua sẽ tiêu diệt toàn thể cộng đồng Chandàla (chăn đà la). Con có
muốn vua làm điều ấy không?
-- Thưa mẹ, con van xin, mẹ
hãy đọc lên câu thần chú, và ông ấy sẽ đến. Nếu không có ông, con sẽ không thể
sống nữa.
-- Này Prakrti con, Ðức Phật,
đấng Toàn Thiện, đã diệt trừ mọi dục vọng và ô nhiễm. Ngài là bậc Tôn Sư tối
thượng. Bùa phép của Ngài cao cường hơn tất cả những người khác. Thần chú của
Ngài trội hơn bất cứ ai. Tuy nhiên, mẹ sẽ tận lực cố gắng cho con, đứa con yêu
quý nhất đời của mẹ, chớ nên kêu gào than khóc nữa, và hãy đi ăn đi.
Ðể đáp lại lời van xin khẩn
thiết của người con gái duy nhất, bà mẹ nhúm một bếp lửa với phân bò khô ngoài
sân, ngồi lại một bên với 108 cành hoa arka và bắt đầu đọc thần chú. Và trong
khi ấy bà luôn luôn ném hoa, hết cái này đến cái khác, vào ngọn lửa, mỗi lần
ném một cành hoa thì miệng đọc thần chú.
Trưởng Lão Ànanda không thể
cưỡng lại năng lực, sức quyến rũ mãnh liệt, của bùa phép. Ngài rời bỏ tịnh thất
của tu viện, quên hẳn lối sống mà mình đã chọn, và thẳng tiến đến nhà của người
thiếu nữ Chandàla (chăn đà la). Bà mẹ trông thấy vị đạo sĩ tiến đến gần nhà,
bảo con gái dọn sẵn một chỗ ngồi. Vừa lúc Prakrti sắp xếp xong thì nhà sư vô
nhà và ngồi xuống trên chỗ đã dọn sẵn. Ngài lưu ý đến những nụ cười quyến rũ
của Prakrti và thuận chiều hướng về những cám dỗ của bà mẹ. Ngày đã về chiều.
Vầng thái dương dần dần lặn chìm xuống dưới chân trời phương Tây và bầu không
khí im lìm lặng lẽ, trang trọng bao trùm khắp nơi. Nhà sư cảm nghe ngột ngạt,
lạc lối và lúng túng. Ngài liền nghĩ đến Ðức Phật, ngưỡng nguyện trong lòng:
"Ngưỡng mong Ðức Bổn Sư Từ Mẫn và Trí Tuệ mở lòng trắc ẩn cứu con ra khỏi
hiểm họa này."
Lúc bấy giờ Ðức Phật Toàn
Tri, với nhãn quan của một vị Phật, nhìn thấy tình thế nguy ngập của người đệ
tử trung thành, và với lòng bi mẫn vô lượng vô biên, Ngài đọc
chú Buddhamantra, những câu có ý nghĩa như sau:
"Nếu có một biển hồ
trong suốt, không một đớm nhỏ bợn nhơ, hoàn toàn im lặng, và người vào đó được
châu toàn, tất cả hiểm họa, mọi nổi kinh sợ và run rẩy đều biến tan, thì hồ đó
là Niết Bàn mà chư thiên và tất cả hành giả và các bậc Thánh Nhân, đều sùng
kính. Do oai lực của chân lý các lời này, ước nguyện mọi điều lành đến với tỳ
khưu Ànanda."
Câu chú hoàn toàn khắc phục
bùa phép của bà phù thủy, và Ngài Ànanda được cứu thoát khỏi tai họa khủng
khiếp, quyết định mau mau trở về tịnh thất. Prakrti rất đau lòng xót dạ và thất
vọng một cách chua cay, nhưng không từ bỏ nỗi lòng đối với nhà sư. Sáng hôm sau
nàng sửa soạn, ăn mặc tươm tất với những đồ trang sức lộng lẫy nhất của mình và
chờ sẵn trên con đường mà thường ngày Trưởng Lão Ànanda phải trải qua để vào
thành Sàvatthi trì bình. Và trong khi Ngài lặng lẻ tiến hành buổi đi bát thì
Prakrti bước liền theo chân, từ nhà này đến nhà kia, dân chúng lấy làm ngạc
nhiên nhìn thấy cảnh tượng kỳ lạ này.
Lúc ấy Prakrti đứng trước
cổng chùa, Ðấng Ðại Bi cho vời nàng vào. Với cặp mắt nhìn xuống nàng đi vào,
đảnh lễ Ðức Thế Tôn và chấp tay ngồi lại một bên.
Rồi Ðấng Ðại Bi nhỏ nhẹ hỏi
cô gái Chandala (chăn đà la): "Cô muốn làm gì với Ðại Ðức Ànanda?".
Một cách giản dị và ngây thơ,
Prakrti bộc lộ tất cả những khát vọng mà nàng ấp ủ sâu kín trong lòng. Ðức Tôn
Sư bảo: "Này Prakrti, con hãy về nhà xin phép cha mẹ trước đi."
Nàng vội vã đi nhanh về nhà
rồi quày quả trở lại với sự đồng ý của cha mẹ. Một lần nữa Ðức Phật mở lời:
Ðức Phật: Này Prakrti, có rất
nhiều thanh niên trong thành Sàvatthi. Tại sao con chỉ thương có mình Ànanda là
một thầy tỳ khưu, người đã từ bỏ nếp sống tại gia?
Prakrti: Con ưa thích và
thương yêu ông ấy với tất cả tấm lòng. Ông ấy đem ánh sáng lại cho người con
gái đã mãi sống trong đêm tối. Chính ông dạy con rằng con là một con người,
không phải nô lệ, và như ai nấy, con cũng có thể hưởng quyền làm người. Ông là
ánh sáng cho mắt con, là niềm hy vọng cho tất cả những ước mơ của con, là dòng
suối của đời con. Con muốn ông. Con không thể sống mà không có ông.
-- Như vậy, nếu muốn được ông
ấy, con phải làm những gì Như Lai bảo con làm.
-- Ðể có thể được Ànanda,
kính bạch Ngài, con sẽ làm tất cả những gì Ngài muốn con làm.
-- Nếu con cạo trọc đầu và
khoác lên mình tấm y vàng như Ànanda, con sẽ được ông ấy.
-- Chắc chắn con sẽ làm y như
lời Ngài bảo. Bạch Ngài, con đi gắp về nhà và sẽ trở lại liền, đầu cạo trọc và
đắp y vàng.
Prakrti đi nhanh về nhà, và
giải thích đầu đuôi cho mẹ. Nghe vậy bà mẹ nổi cơn giận dữ.
-- Này con yêu dấu, con điên
rồi sao? Con có còn tỉnh táo không, hay đã mất trí rồi?
-- Này mẹ, xin mẹ vui lòng
cạo đầu cho con, nếu không con sẽ tự quyên sinh.
-- Con là con gái ngu. Tóc là
trang điểm tốt nhất của người đàn bà. Cạo tóc đi con sẽ xấu xí, khó coi. Trong
toàn thể khu thành Sàvatthi này không có người con gái nào dễ thương và duyên
dáng như con. Này con yêu dấu của mẹ, hãy nhẫn nại, mẹ sẽ tìm cho con một người
chồng xứng đáng.
-- Con không cần ai khác, chỉ
muốn Ànanda của con. Ðối với con, ông ấy đẹp đẽ sáng ngời, ông ấy duyên dáng dễ
thương, có giọng nói nhỏ nhẹ dịu hiền và phong độ thanh tao nhã nhặn, dễ mến
làm sao. Ông ấy là trọn cuộc sống của con, là kho tàng bảo vật, là tất cả trong
đời con.
-- Thôi, hãy đi ăn đi, đừng
để chết đói bây giờ.
-- Này mẹ, con sẽ nhịn ăn đến
chừng nào mẹ cạo đầu cho con.
Sợ con chết đói, bà mẹ liền
cạo đầu cho con.
-- Bây giờ con giống y như
một sư cô. Con sẽ bị mấy ông đạo sĩ và thầy của họ, Ðức Phật Gotama, lường gạt.
Họ có bùa phép cao cường kỳ diệu để quyến dụ những người như con. (Chính lòng
từ bi vô lượng vô biên của Ðức Phật đã cảm hóa và làm cho người ta về với Ngài,
chớ không có sự cám dỗ khuyến dụ hay gian manh xảo quyệt lường gạt nào.)
-- Không hề gì đâu mẹ, dầu ra
sao thì ra, nếu có được Ànanda của con, là con bằng lòng vui vẻ lắm rồi. Con
không cần gì khác. Giờ đây con đi Tịnh Xá Jetavana (Kỳ Viên.
-- Muốn làm gì thì làm; con
sẽ ăn năn hối tiếc vì sự điên rồ trầm trọng này. Cạo đầu xong, Prakrti vội vã
trở lại chùa, đảnh lễ Ðức Phật và ngồi lại một bên. Lúc ấy cũng có nhiều vị sư,
kể cả Ngài Ànanda, đã hội về hầu Phật.
Prakrti: -- Bạch hóa Ðức Thế
Tôn, con đã làm đúng theo lời Ngài bảo. Như đã hứa, xin Ngài cho con Ànanda.
Ðức Phật: -- Trước khi được
Ànanda, con phải trả lời những câu hỏi của Như Lai.
-- Xin vâng, con sẽ giải đáp
những câu hỏi của Ngài.
-- Con yêu thương Ànanda lắm.
Vậy cái gì của nhà sư ấy đã làm cho con đắm đuối say mê.
-- Toàn thân ông ấy, các bộ
phận và tất cả những gì trong thân thể ông ấy đều rất vừa lòng con. Chính cái
nhìn của ông là giọt thuốc nhỏ vào, làm cho mắt con sáng tỏ. Giọng nói của ông
làm cho con đắm đuối say mê, ông là tất cả cho con.
-- Này Prakrti con, tất cả
những gì con thấy và tất cả những gì làm con mê hồn là bề ngoài của lớp da. Sắc
đẹp chỉ mỏng manh như lớp da, nông cạn và phù du tạm bợ. Thân thể chúng ta
không phải làm bằng vàng, bằng ngọc, bằng hột xoàn hay một loại kim cương nào
khác. Trong thân này có: tóc, móng, răng, da, thịt, gân, mủ, máu, mồ hôi, mỡ,
nước mắt, chất nhờn, nước miếng, nước mũi, nước tiểu, phẩn. Phía sau bức hình
đẹp đẻ, cái sắc đẹp bề ngoài ấy, là một cơ thể đầy thương tích, không có chi ổn
định vững bền và thường còn. Thành trì này được tạo dựng bằng xương, đắp thịt
và máu bên ngoài, trong đó tích trử tuổi già, bịnh tật và chết chóc, kiêu hãnh
ngã mạn, và phỉ báng kẻ khác . Nếu, vì một lý do nào, những gì ở bên trong được
phơi bày ra ngoài, như một cái gối bị lộn ngược, chắc chắn cần phải có một
người cầm roi đứng đó để rượt đuổi bầy quạ và chó, đến đó cả đoàn cả lũ rất
đông. Khát vọng say mê là do lòng ham muốn ích kỷ.
"Trìu mến sanh sầu muộn,
Trìu mến sanh lo sợ,
Người đã dập tắt hoàn toàn lòng trìu mến,
Không còn sầu muộn, còn gì lo sợ?"
--( Dhammapada, Kinh Pháp Cú, câu 213)
Từ ngày bắt đầu thương
Ànanda, con đã chịu trăm phần đau khổ, mất ăn, mất ngủ, than vắn thở dài, nỉ
non khóc kể, rên rỉ bi ai -- những điều ấy làm cho con vô cùng sầu muộn. Giờ
đây, hãy suy tư sáng suốt, nghĩ lại xem cơ thể của Ànanda có phải là cái gì
đáng được trìu mến bám níu không? Có phải là cái gì đáng được ta hân hoan ôm
giữ không? Là cái gì đáng được khát khao ham muốn một cách tuyệt vọng không?
Tất cả mọi sự vật là vậy, khi ta vừa bám vào thì nó đã hư hoại, suy tàn và phân
tán. Tất cả những vật được cấu tạo là như thế, trong khi ta thèm khát ham muốn
thì nó đã mục thúi và phai tàn.
-- Kính bạch Ðức Thế Tôn,
những lời của Ngài, xác đáng và đúng chân lý, đem lại cho con nhiều an ủi. Mọi
việc đã sáng tỏ. Kính xin Ngài cho con xuất gia.
-- Ðược, này Prakrti, Giáo
Hội của Như Lai rộng mở cho tất cả, không phân biệt giai cấp, màu da, bộ lạc,
chủng tộc hay nam nữ. Giáo Hội của Như Lai tựa hồ như biển cả mênh mông. Dường
như nước trong các dòng sông Gangà, Yamunà, Sindu, Aciravati, đều tuôn chảy vào
đại dương và mất đi lai lịch của nó, cùng thế ấy người từ những giai cấp và bộ
lạc khác nhau, từ các nẻo đường khác nhau trong đời sống, đều gia nhập vào Giáo
Hội của Như Lai, và rồi ý niệm về giai cấp, đẳng cấp, bộ lạc và những phân biệt
khác đều phai mờ và tan biến. Trong đại dương, này Prakrti, chỉ có một vị, và
đó là vị mặn của muối. Trong Giáo Hội của Như Lai cũng dường thế ấy, chỉ có một
vị, và đó là vị Giải Thoát.
Ehi tvam bhikkhuni, cara
brahma cariyam
Hãy đến đây, này tỳ khưu ni, sống đời thánh thiện.
Ðức Thế Tôn gọi nàng vào như
thế ấy, và Prakrti trở thành hội viên của Giáo Hội Tỳ Khưu Ni.
Rồi Ðấng Ðại Từ Bi thuyết
giảng cho nàng khía cạnh đơn giản của Giáo Pháp bằng những lời lẽ dễ hiểu. Nàng
đặt niềm tin vững chắc nơi Tam Bảo, Tri-ratna: Phật, Pháp, Tăng (Buddha, Dhamma
và Sangha). Sau đó Ðức Bổn Sư giải thích cho nàng Tứ Diệu Ðế -- bốn chân lý
vĩnh cửu về sự đau khổ hay bất toại nguyện, về nguồn gốc của đau khổ, sự chấm
dứt đau khổ, và con đường dẫn đến chấm dứt đau khổ, và Ðấng Toàn Giác ban cho
nàng món quà Giải Thoát, nâng cao con người, từ bùn lầy suy thoái và điêu tàn
đến tình trạng an lạc thanh bình, giác ngộ và Niết Bàn.
Phương cách trình bày rõ ràng
dễ hiểu của Ðức Bổn Sư thấm nhuần, ăn sâu vào tận đáy lòng của thiếu nữ và đổi
hẳn cái nhìn toàn diện của nàng. Nàng khấu đầu đảnh lễ dưới chân Ðấng Toàn Giác
Tối Thượng và xin sám hối về những lỗi lầm của người con gái si mê và không
được dạy dỗ.
Sự xuất gia của người con gái
Chandàla (chăn đà la) làm cho Vua Pasenadi (Ba Tư Nặc) xứ Kosala (Câu Tát La)
vô cùng bối rối và các thân hào nhân sĩ trong thành Sàvatthi (Xá Vệ) xôn xao
nổi dậy. Họ không thể bỏ qua chuyện một người trong gia đình Chandàla
(Chăn-đà-la) mà được xuất gia, gia nhập vào Giáo Hội Thiêng Liêng của Ðức Phật.
Không thể dung tha, họ kéo nhau đến chùa để hội thảo và tranh luận về vấn đề
tối trọng yếu này, một vấn đề vi phạm đến thanh danh và uy tín của họ, nhưng
Ðức Phật thì rõ ràng thản nhiên. Ngài luôn luôn phủ nhận hệ thống phân chia
giai cấp một cách không thể lầm lẫn. Ngài là vị giáo chủ duy nhất đã cố gắng
pha trộn chung trong tinh thần khoan dung đại độ và thuận thảo điều hoà những
người mà trước kia đã bị ruồng bỏ vì tình trạng ngu đần của sự phân chia giai
cấp.
Ðức Thế Tôn nhẫn nại lắng
nghe những lời phiền trách của họ, rồi bắt đầu thuật lại câu chuyện quá khứ của
Prakrti:
'Vào thủa xưa, ở Ấn Ðộ có một
làng Chandàla (chăn đà la) bên cạnh sông Gangà (Hằng). Vị trưởng làng tên là
Trishanku. Ông này có người con trai đẹp đẽ lạ thường tên Sardulakarna, lão
thông thâm sâu ba bộ kinh Veda (Phệ Ðà) và những ngành học vấn khác. Người cha
rất ước muốn cho con mình cưới một cô gái xinh đẹp và minh mẫn. Biết trong làng
có một thiếu nữ đặc biệt dễ mến, tên Prakrti, con người bà la môn tên
Pushkarasari, ông đến bàn thảo vấn đề với người cha cô ấy. Ông bà la môn nổi
giận rầy la thậm tệ người cha của chàng thanh niên và từ chối lời cầu hôn.
"Trishanku nhẫn nại giải
thích vấn đề như sau: 'Thưa Ông, tất cả mọi người, dầu ở đâu, nghèo hay giàu,
có học hay vô học thức, xấu xí hay xinh đẹp, dầu đen hay dầu trắng, tất cả đều
cùng chung thuộc về một xã hội loài người, chung thuộc về một chủng tộc nhân
loại. Giai cấp và đẳng cấp là những phân chia do con người giả tạo.'
"Lời giải thích hùng
biện ấy hoàn toàn thuyết phục người bà la môn. Ông đồng ý gả con, Prakrti, cho
Sardula-karna, con ông Trishanku."
Và Ðức Phật nói tiếp:
"Prakrti, vị tỳ khưu ni
trước mặt chúng ta đây, là con gái người bà la môn, trước kia cũng có tên
Prakrti. Sardulakarna là tỳ khưu Ànanda ngày nay, và chính Như Lai là
Trishanku, viên trưởng làng, Tù
Trưởng Chăn Ðà La.
Vua Pasenadi cùng đoàn tùy
tùng chăm chỉ lắng nghe câu chuyện quá khứ, lấy làm kinh ngạc, không nói được
một lời, cùng nhau đảnh lễ Ðức Phật và chư Tăng rồi lặng lẽ lui gót trở về.
(trích sách) Phật Giáo, Nhìn Toàn Diện
"The Spectrum of Buddhism"
Hòa thượng Piyadassi
Phạm Kim Khánh dịch
Trung tâm Narada, Seattle, Hoa Kỳ, xuất
bản, 1995.
