Danh tự này dùng chỉ cho những bậc xuất gia trong Phật giáo.
Ý nghĩa thông dụng của từ bhikkhu (khikkhu) là “người đi xin ăn”.
Lần trở về kinh thành Kapilavatthu (Catỳlavệ) để tế độ quyến thuộc, Đức Phật có nói với vua Suddhodana (Tịnh Phạn) rằng:
“Anekāni hi buddhasahassāni piṇṇāya caritvāva jīviṃsū’ti.
- “Hằng ngàn chư Phật quá khứ vẫn đi khất thực nuôi mạng sống” [44] .
Theo chú giải kinh Tứ Niệm Xứ thì:
Bhikkhati sīlenā’ti bhikkhu:
“ Là người có giới hạnh đi xin ăn, gọi là Tỳkhưu”.
Đây là ý nghĩa “người đi xin ăn”. Và đây là hình thức của bậc xuất gia trong Phật giáo.
Ngoài ra thì:
Bhikkhu = căn bhī + căn ikkh + u.
“Thấy sợ hãi, là bhikkhu (Tỳkhưu)”.
Ngài Buddhagosa (Giác Âm) có giải thích:
Saṃsāre bhayaṃ ikkhatī’ti bhikkhu [45]
“Bậc thấy sợ hãi trong luân hồi, gọi là Tỳkhưu”.
Đây là ý nghĩa của “kinh sợ hiễm họa phiền não ma (Bố ma)”.
Hay: Bhikkhu = Căn bhidi [46] + căn ikkh +u.
“Thấy (rồi) phá vỡ, là bhikkhu (Tỳkhưu)”. Có thể hiểu theo hai cách: “Vị thấy rõ các phiền não rồi hủy diệt các phiền não ấy, vị ấy gọi là Tỳkhưu”, hay “hủy diệt quan kiến sai lầm, gọi là Tỳkhưu”.
Quan kiến sai lầm ở đây là thấy “ta” và “của ta”. Trong kinh điển Đức Phật thường khuyến cáo các môn đệ “hãy lìa bỏ cái ta và cái của ta”, vì đó là chướng ngại (palibodha) trước tiên cho sự chứng đắc Thánh quả.
- Bhinna kilesa = bhikkhu:
Đã loại trừ phiền não, là tỳkhưu” [47] .
Rõ ràng hơn là:“Sattannaṃ dhammānaṃ bhinnattā bhikkhu [48] .
“Trừ diệt bảy pháp (đưa đến luân hồi), gọi là tỳkhưu”.
Bảy pháp đó là gì?
Đó là: Thân kiến (sakkāyadiṭṭhi), hoài nghi (vicikicchā), giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa), luyến ái (rāga), sân (dosa), mạn (māna).
“Paṭipannako hī devo vā hotu manusso vā bhikkhu’ti saṅkhayaṃ gacchatiyeva”.
“Người thực hành đi đến phá hủy (tội lỗi), dù là người hay chư Thiên, đều được xem là tỳkhưu”.
Đây là ý nghĩa của phá ác.
Như vậy, bhikkhu (tỳkhưu) có ba nghĩa:
- Kẻ đi xin ăn.
- Kẻ kinh sợ phiền não luân hồi.
- Kẻ hủy diệt điều xấu xa, tội lỗi.
Điều 1 là hình thức tỳkhưu, hai điều sau là “tâm lý tỳkhưu”.
XUẤT LY ĐỘ
TK Chánh Minh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét